Brain Drain sa Pilipinas

“Anak, aalis na ako ah. Kailangang mangibang bansa ni nanay para makapagtrabaho. ‘Di sasapat ang kita namin ni tatay dito. Mag-aral ka ng mabuti ha?”

Ito na lang halos ang natatandaan ni Maria tungkol sa kanyang nanay simula noong umalis ito upang magtrabaho sa Canada bilang isang nars. Para sa kanya, normal lang ang ganitong sitwasyon. Pati mga magulang ng kanyang mga kaklase ay nasa ibang bansa rin; mayroong mga nars, doktor, guro, siyentipiko, at iba pa.

“Sabi kasi ng mommy ko, di raw kami makakapag-aral sa private school kapag dito lang siya magwo-work,” kwento pa ng kamag-aral niyang si Claire. Dahil dito, bata pa lamang ay pinangarap na rin ni Maria na makapagtrabaho sa ibang bansa bilang isang doktor. Para sa kanya, mas magiging maganda ang kinabukasan niya roon.

Ngayon, nasa ika-sampung baitang na si Maria at paunti-unti na siyang namumulat sa katotohanan na may masama palang epekto ang patuloy na pagpunta ng mga Pilipinong mangggagawa sa ibang bansa upang magtrabaho. Ito pala ang tinatawag na brain drain. Biglang napaisip si Maria kung itutuloy niya pa ang planong mangibang bansa.

“Hay nako beshie, kung ako sa iyo, ipu-push ko pa rin mag-work sa Canada! Wala tayong mapapala dito! Tingnan mo, naging ganito lifestyle natin kasi nagtatrabaho parents natin abroad!” katwiran ni Claire, na katulad niya ay ginusto ring mangibang bansa at mukhang hindi pa rin nagbabago ang isip.

Sabagay, kung ikukumpara ang sweldo ng mga doktor dito at sa ibang bansa, ‘di hamak na mas malaki ang sweldo roon. Ang buwanang sweldo ng isang doktor sa Pilipinas ay umaabot lamang ng P20 000 hanggang P25 000 samantalang sa ibang bansa ay pwedeng kumita ng P50 000 hanggang P55 000.

Tama nga sila, inisip ni Maria. Mahihirapan din siyang maghanap ng maayos na mapagtatrabahuhan dito dahil sa kakulangan ng oportunidad at iba pang mga benepisyo. Mas malaki pa ang magagastos niya sa pag-aaral kaysa sa maaari niyang kitain kahit na siya’y nagtatrabaho na. Kaya nagpatuloy si Maria sa pangangarap na balang-araw magkakaroon din siya ng magandang buhay, ngunit sa ibang bansa.

Ang kwento ni Maria ay madalas na mangyari sa Pilipinas. Ang mga manggagawang Pilipino ay naeengganyong magtrabaho sa ibang bansa dahil sa mas malaking sweldo, mas maraming benepisyo at pinaniniwalaan nilang mas maginhawang buhay. Katunayan, patuloy na lumalaki ang bilang ng mga  propesyonal na lumilisan ng bansa ng halos labing-isang porsiyento taon-taon. Sa ganito kabilis na paglobo ng isyu ng brain drain, maaari pa ba itong masolusyonan? Kailan kaya magkakaroon ng pagkakataon ang mga kabataang tulad ni Maria na mangarap ng isang magandang buhay dito sa Pilipinas?

Ang brain drain ay ang kalagayan kung saan umaalis ang mga dalubhasang manggagawa o mga propesyonal upang magtrabaho sa ibang bansa para sa mas mataas na sahod kaya kakaunti na lamang ang natitirang magagaling na mangagawa sa isang bansa. Dito sa Pilipinas, sila ang mga kababayan nating nais mangibang bansa o makipagsapalaran sa kung anong trabahong naghihintay sa kanila. Sa mga nagdaang taon, ilang libong mga kababayan na rin natin ang nagtatrabaho at nakikipagsapalaran sa hamon ng buhay sa ibang bansa na tumutulong sa kanila para mabuhay ng marangal at makatulong sa mga dayuhang manggagawa tulad nila. Sa ngayon, marami pa rin ang nangangarap na pagdating ng tamang panahon ay makasakay ng eroplanong magdadala sa kanila tungo sa bansang nais nilang puntahan para makapagtrabaho. Umaasang makakamit ang inaasam na kaginhawaan sa buhay para sa sarili at sa pamilya.

Malaki ang epekto nito sa ating ekonomiya, gobyerno at mamamayan. May mga maganda at masamang epekto rin itong maituturing.  May magandang epekto ito sa mga manggagawa at sa kanilang mga pamilya dahil nakakatanggap sila ng mataas na kita na tutustos sa kanilang mga pangangailangan. Marami rin sa mga manggagawang Pilipino ang sinusuwerte sa pangingibang bansa dahil sa pagtitiyaga at pagsisipag nila. Ang iba ay maaaring na-promote, tumaas ang kanilang posisyon at maaaring naging boss na mula sa pagiging isang ordinaryong empleyado. Dahil dito, may pagkakataon sila na makuha ang kanilang mga mahal sa buhay sa Pilipinas, maisama at doon na manirahan. May iba na sa ganda ng benepisyong tinatamasa ay nakakapagbakasyon sa ibang bansa at kasama pa ang kanilang pamilya. Nakakapagpundar din sila ng bahay at lupa, mga negosyo at ari-arian. Mayroong malalaking bahay na may magagandang kasangkapan at magagarbong sasakyan. Ang mga anak ay nakapag-aaral sa mga pribadong paaralan. Nakakatulong din sila sa mga kamag-anakan sa pagkakaroon ng simpleng mapagkakakitaan o kabuhayan. Nakakatulong din ng malaki sa ating ekonomiya ang kita na ipinapadala ng mga Pilipinong manggagawa sa kanilang mga pamilya. Kung pagsasamasamahin, umaabot ng milyong dolyar ang naipapadala ng mga ito kada taon at kung ipupuhunan ay sasakop sa 10% ng GDP o gross domestic product ng bansa. Isa pang magandang epekto nito ay mas napapahusay at nabibihasa ang kakayanan ng mga manggagawang Pilipino dahil sa mga karagdagang kaalaman na natututunan nila sa ibang bansa. Dahil dito sila ay itinuturing ding mga bagong bayani ng ating bansa.

Subalit hindi sa lahat ng nag-aasam ng magandang buhay bilang isang manggagawa sa ibang bansa ay maganda ang kinahahantungan. Bagama’t may magandang epekto ay mayroon ding negatibo sa panig ng mga manggagawang Pilipino at sa panig ng ating gobyerno. Mayroong hindi kinakaya ang hirap ng trabaho at tinatapos na lamang ang kontrata at uuwi na sa ating bansa. Kayod kalabaw ang karamihan sa mga manggagawang Pilipino saan man sa mundo, upang makapag-ipon ng malaki at maipadala sa pamilyang naghihintay sa bansang sinilangan. Kahit sobra na ang pangungulila sa pamilya, binabalewala na lamang ito at itinutuon ang atensyon sa pagtatarabaho. Hindi madali ang mangibang bansa dahil mag-isa nilang haharapin ang buhay doon, walang ibang kikilos para kanila kung hindi ang mga sarili nila. Nagtitiis at nagtitipid ang iba nang sa gayon ay malaki ang maipadala nilang pera sa kanilang pamilya.  May mga pangyayari naman na ang iba ay inaabuso o minamaltrato ng mga employers kaya hindi  sila nagtatagal sa trabaho at mayroon pang tumatakas upang masagip lamang ang kanilang mga sarili at ang iba naman dahil sa pagtatanggol sa sarili ay kung hindi sila ang napapatay ay sila ang nakakapatay na humahantong sa kanilang pagkakakulong.  Mayroong hindi tama ang pagpapasahod at hindi naibibigay ang mga karampatang benepisyo tulad ng kung ano ang nakasaad sa napagkasunduang kontrata. Iilan lamang yan sa mga masamang epekto kung bakit ang ibang manggagawang Pilipino ay umuuwing luhaan pabalik ng ating bansa dahil sa hindi magandang karanasan sa dayuhang bansa.

 Malaki rin ang masamang epekto nito sa ating gobyerno pati na rin sa serbisyo mula sa ating mga manggagawa. Dahil sa kakaunti na lamang ang mga magagaling na manggagawa na pinipiling magtrabaho dito sa Pilipinas, bumabagal ang pag-usad ng pag-unlad ng ating bansa. Parami na ng parami at hindi kukulang sa 10% ng populasyon ng Pilipinas ang pinipiling magtrabaho sa ibang bansa kada taon. Hindi na nakakatanggap ng tamang serbisyo ang ilan sa mga Pilipino lalo ang mga nasa rural areas dahil sa pagkawala ng mga dalubhasang manggagawa. Halimbawa na lamang na ang ilan sa mga taong nagkakasakit ay hindi agad nabibigyan ng lunas dahil sa kakulangan sa mga propesyonal na doktor. Isa sa mga epekto ng brain drain ay ang patuloy na pagdami nito sa paglipas ng taon kung kaya’t patuloy din ang pagsasara ng maraming ospital dahil sa kakulangan sa mahuhusay na doktor at nurse. 

Hindi masamang mangarap, kung tutuusin, sabi nga ng iba, libre ito at sino man ay puwedeng mangarap. Pangarap na para sa ikabubuti ng lahat. Ang Brain drain dito sa Pilipinas ay hindi madali kapalit ng isang malaking sahod at magandang buhay para sa pamilya. Ang paglayo sa bansa at makisalamuha sa mga banyaga para doon maghanapbuhay ay isang napakabigat na desisyon at pakikipagsapalaran sa buhay.

Bagamat tila sandamakmak ang negatibong epekto ng brain drain, marami parin sa ating mga kababayan ang sumusugal sa pag-asang makakapagbigay sila ng magandang kinabukasan sa kani-kanilang mga pamilya. Marahil ngang hindi na ito matanggal sa ating lipunan dahil sa hirap ng buhay sa ating bansa. Patuloy pa rin itong nagaganap at dapat itong pagtuunan ng pansin.

Maraming mga Pilipino ang pinapalad sa pangingibang-bansa tulad na lamang ng mga magulang ni Maria. Isa itong pagpapala sapagkat marami ang nalilinlang ng iba’t ibang uri ng scam na kadalasa’y nauuwi sa pagmamaltrato sakanila o ‘di kaya’y napipilitan sila ibenta ang kanilang mga sarili. Sa kabutihang palad ay gumagawa ng aksyon ang ating itinalagang pangulo ng mga hakbang upang matulungan ang ating mga kababayang nabiktima at nalinlang ng mga nabanggit.

Talamak man ang epekto ng brain drain, positibo at negatibo, ito ay isang mahalagang isyu na dapat pagtuunan ng pansin. Nasa saatin na rin kung tayo’y magpapadala sa naturang isyu. Ikaw, nais mo bang mangibang bansa sa pag-asang guminhawa ang buhay, o piliing manatili at paglingkuran ang ating bansang sinilangan?